Karaca mağarası oluşumunu tamamlamış fosil bir mağaradır. Mağarada rengarenk sarkıtlar, dikitler,org desenli duvarlar, bayrak şekilleri , perde damlataşları, mağara çiçekleri, mağara incileri, fil kulakları, traverten havuzları, traverten basamakları, mağara gülleri damlataşı havuzlarının kenarlarında hatta havuzlardan çıkan küçük dikitlerin üzerinde bulunmakta , görünüm ve seyirleri görenleri adeta büyülemektedir.

Mağara yatay yönde gelişme göstermiş elipse benzeyen dört ayrı salonun birbirine birleşmesinden meydana gelmiştir. Mağaranın giriş noktasından en uc nokta arası 105 metredir. Tavan yüksekliği ortalama 18 m, toplam iç alan ise 1500 m2 dir . Mağaranın özel klima özelliğine sahip havası ziyaretçilerine rahat bir atmosfer özellikle astımlılara sunarak, mağara turizmi yanında sağlık yönünden de önem arz etmektedir.

Dolomitik kireçtaşları içersinde gelişen Karacaköy karstik mağarası daha önceleri yöre halkı tarafından bilinmesine rağmen, ilk bilimsel anlamda Karaca Köyü'nden ( Masura Köyü ) Jeoloji Mühendisi Şükrü Erüz'ün 1983 - 1990 yılları arasında yapmış olduğu çalışmalar ile turizme kazandırılmıştır.
Özellikle 1990 yılında yapmış olduğu Karacaköy Karstik Mağarası ve Hidrojeolojisi adlı bitirme çalışmasıyla 30 km.lik alanda çalışmış ve Karaca Mağarası benzeri irili ufaklı mağaralara rastlamıştır.
Karaca Mağarasıyla ilgili bilimsel çalışmalarda Karadeniz Teknik Üniversitesi Jeoloji bölümünden Prof. Dr. Remzi Dilek ve ekibinin yoğun çabaları olmuştur. Mağara, Gümüşhane İl Turizm Müdürlüğü'ne bildirilerek tescili yapılmış ve fiili olarak tescili yapılmış ve fiili olarak turizme açılmıştır.

Mağaralar bilindiği gibi insanlara ilk doğal barınaklık yapmış önemli mekanlardır. Bu nedenle uzun yıllar araştırmacıların dikkatini çekerek ayrıntılı araştırmaların yapılmasına neden olmuşlardır.

Bunun yanında mağaralar içerisinde sakladığı gizli gizemin ve güzelliklerin keşif ve seyri insanlara ayrı bir huzur ve mutluluk vermektedir. Ayrıca mağaralar heyecan verici sporların yapılmasına, bağımsız bir bilim dalı olan (speleoloji) Mağara Bilimcilik dalının gelişmesine de olanak sağlamışlardır.

Gümüşhane ilinin Torul İlçesine bağlı Cebeli Köyü sınırları içerisinde barındırdığı Karaca Mağarası şehir merkezine 17 km. mesafede, denizden 1550 m. yükseklikte olan ve Gümüşhane turizminin lokomotifi durumunda bir mekandır.

Mağara Gümüşhane-Trabzon karayolunun yani ana güzergahının 12.km.'nde kuzeye ayrılan 4 km.'lik yolu takiben ulaşılır. Ana tur güzergahından sonraki 4 km.'lik yol çift şerit ve asfaltlanmış, tur otobüslerinin rahatça gittiği bir yoldur.

Mağara damlataşı şekillerinin en güzel ve en görkemli, görenleri büyüleyici örneklere sahiptir.

Mağara görenlerin tekrar görmek istedikleri, UNESCO'nun Dünya Miras Listesine girecek güzellikte ve değerde bir mekandır. Bu nedenle Gümüşhane turizminin adeta dinamosu durumundadır. Sağlık turizmi yönünden özellikle solunum rahatsızlıklarına (astım gibi) iyi gelmektedir.

Karaca Mağarası 1996 yılında turizme açılmış ve bu güne kadar mağara 600.000'in üzerinde yerli ve yabancı turist tarafından ziyaret edilmiştir. Karaca Mağarası'nı görmek gerçekten insanlarımızın gezi envanterlerinde apayrı, gizem dolu, seyrine doyum olmayacak bir sayfa açmaktadır.

Karacaköy Karstik Mağarası Berdiga Formasyonundaki Tombala kayalıklarında bulunmuştur. Bu kayalıklarda faylanmaların etkisiyle oluşmuş yarıklara, mağara şeklindeki oyuklara sıkça rastlanmaktadır.

Erime sonucu oluşan bu büyük boyutlu oyuklar ise büyük mağaraları oluşturmuştur.
İşte Karacaköy Karstik mağarası erime sonucu oluşan mağaraların en büyük ve en güzel bir örneği olup, adeta doğa harikasıdır. Karstik Mağara adını Karaca Mağarasının 700 m kuzeydoğusunda bulunan Karaca (eski adi ile Masura) köyünden almaktadır.

Mağara girişinde yeme içme , dinlenme gibi tesisler mevcuttur.
Karaca Mağarası Danışma Tel: (+90-456) 626 50 70